یادی از لینوکس و جامعه کاربران آن

احمد ابراهیمی :مقدمه :گذشته نشان داده است که بخش خصوصی به دلیل دارا بودن قابلیت های مدیریتی مختلف همواره میتواند فعال تر و توانمند تر از بخش دولتی عمل نماید. نمونه های بارز متعددی در طول دهه های گذشته به اثبات رسیده است. اصولا توانمندی دولت در مواردی بروز نموده که پشتوانه مالی نیز مطرح باشد. در غیر این صورت اگر بهره وری را نیز به معیارهای سنجش اضافه کنیم هیچگاه دولت قادر به هماوردی بخش خصوصی مستقل نخواهد بود.

لینوکس و جایگاه آن در استان یزد :
در طول سالهای متمادی گذشته از سطح کلان کشوری تا برسد به سطح استانی، تلاشهای کم و بیش بسیاری در راستای ترویج سیستمهای عامل ماخذ آزاد و مبانی فکری مبتنی بر آن صورت گرفته است. در دولت هفتم و هشتم نیز برنامه ای ملی برای توسعه ابزارهائی بر پایه اصول ماخذ آزاد و سیستم عامل ملی آغاز شد اما آن برنامه و سایر موارد مشابه آن بر اساس اصل "آدمهای بد کارهایشان هم بد است" از ریشه خشکانیده شده و از بن برکنده شد. اما به گقته کشاورزان یزد "مد" آن تا چند سالی بعد از آن هم ادامه داشته و بیشتر بخش خصوصی که لزوم حرکت در این راستا را باور نموده بوند، با هزینه های شخصی و خیریه و مانند آن کار را ادامه داند، اما آنچنانکه شواهد نشان میدهد، نه دولت متوجه این موضوع شد که "سیستم عامل ملی" چیزی بیشتر از یک "جوک" یا "ممر درآمد قشری" است و نه بخش خصوصی توان هزینه نمودن بیشتر و بیشتر را داشته و نهایتا این بیمار به نفسهای آخرش میرسد.
در یزد روزگاری جلسات مرتب و منظم جامعه کاربران لینوکس یزدی بر قرار بود. در دوره ای در همین استان دو گروه مجزا فعالیت مینمودند که بعدا این دو گروه تحت یک لوا به فعالیت پرداخته و نظم خاصی به خود گرفتند. جلساتی تقریبا منظم برگزار میشد و حمایتهائی نیز از سوی بخش دولتی بعمل میآمد. مدیر کل فناوری استانداری و سایر علاقه مندان در جلسات حضور می یافتند و رنگ و شوری به جمع داده میشد. اما امروز میتوان از آن جلسات به مثابه "خاطرات خوش" یاد نمود.

دوران افول :چندی است که صدای لینوکس در یزد ضعیف شده است و به گوش نمی رسد. جلسات گروه کاربران برگزار نشده است و حتی آمار بازدید کنندگان سایت نیز در حال کاهش و افت میباشد. بخش خصوصی انسجام خود را از دست داده و بخش دولیت نیز حمایت از آنرا به نوعی "آب در هاون کوبیدن" تصور کرده که بازخوردی برای درج در آمارها ندارد.

رشد دات نت مایکروسافتی :

از سوی دیگر دانشجویان و دانشگاههای کشور عمدتا به سوی بکارگیری ابزارهای دات نت و مایکروسافتی سوق داده شده اند و بهره گیری از ابزارهای ماخذ آزاد و لینوکسی طیف بسیار اندکی را شامل میشود. این موضوع سبب خواهد شد تا بازگشت به سمت لینوکس و استفاده از ابزارهای سازگار با آن متضمن هزینه و وقت بیشتری باشد که از منابع ملی و انسانی خرج خواهد شد.

آسیب های وارده :در حقیقت کارشناس نبودن پیکره دولتی و نداشتن دیدگاه روشن از موضوع فناوری، سمت و سوی به انحصار کشیده شدن در فناوری و به دنبال آن آسیب پذیر شدن در این صنعت را موجب شده و بالاخص نداشتن یک پلن و برنامه مدون و جامع بمنظور هدایت تمامی جامعه فناوری اطلاعات استان به سمت صحیح سبب شده ضمن آنکه شور و اشتیاق پیشین از بین رفته است، تلاشهای صورت گرفته و هزینه های ریالی و انسانی صرف شده نیز اصراف شده ، وابستگی کشور قطعی تر شده و امید بازگشت و نجات نیز کمتر گردد.

در حقیقت مسئولین ارشد استان ضمن آنکه خود از دانش لازم برخوردار نیستند، به مشاوره های ارائه شده نیز وقعی ننهاده و مانند "شتر" تنها تا نوک بینی را دیده و تامین نان و آب شب را هدف قرار داده به کارهای سخیف مشغول شده اند و از آسیب و تهدید بزرگتری که آینده را تهدید میکند غافل شده اند. نمونه بارز این موضوع مشکلی است که در مورد ویروس "تاکسنت" و نیروگاه اتمی بوشهر رخ داده و بیانگر آنست که بهره گیری از دانش نوین "بومی نشده " و یا به عبارت دیگر نداشتن یک دیدگاه همه جانبه در رویکردهای کلان برای حرکت به سوی فناوری ، میتواند چه عواقبی را در بر داشته باشد. از سوی دیگر فرار از فناوری و اجتناب از بکارگیری آن نیز سبب خواهد شد تا مساوات و بهره وری آرزوهائی دست نیافتنی قلمداد گردند.

توصیه :نگذارید چشمه کاربران لینوکسی یزد خشکیده و نام آن از ذهن و خاطره ها محو شود. اما قبل از هر اقدامی بگوئید میخواهید چکار کنید. بدون هدف و کورکورانه نیز هیچ حمایتی نکنید. ابتدا برنامه ترویج و بهره گیری از منابع آزاد و بسترهای آنرا طی یک برنامه کلان استانی و در بازه زمانی قابل سنجش و منطقی اعلام کنید و با بهره گیری از نظرات موافق و مخالف، چپ و راست ، داخل استان و خارج استان و حتی خارج از کشور، یک طرح جامع تهیه نموده و آنگاه حمایتها و برنامه های خود را آغاز کنید. خوشبختانه در همین قدم اول سنگ وابستگی به سیستمهای بسته و انصاری در نیروگاه اتمی بوشهر به پای لنگتان خورد، پس فرصت را غنیمت شمرده و برای آینده برنامه ریزی کنید، شاید رستگار شوید.